Brainspotting vs EMDR: Wat is het verschil?
Trauma laat sporen na in het brein en in het lichaam. Gelukkig bestaan er therapieën die helpen om deze sporen te verwerken en los te laten. Twee van de meest besproken methoden zijn EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) en Brainspotting. Hoewel ze verwant zijn, verschillen ze in techniek, filosofie en ervaring. Laten we ze naast elkaar leggen.
Oorsprong
en ontwikkeling
- EMDR werd in de jaren ’80 ontwikkeld door Francine Shapiro. Het is inmiddels wereldwijd erkend en wetenschappelijk onderbouwd.
- Brainspotting ontstond in 2003 toen David Grand, een ervaren EMDR-therapeut, tijdens een sessie ontdekte dat het fixeren van de blik op een specifieke plek in het visuele veld diepe verwerking op gang bracht.
Hoe werkt het?
- EMDR gebruikt bilaterale stimulatie (zoals oogbewegingen, tikken of geluiden) terwijl de cliënt zich een traumatische herinnering voorstelt. Dit activeert het brein om de herinnering opnieuw te verwerken en emotionele lading te verminderen.
- Brainspotting focust op een specifieke oogpositie die verbonden is met een emotionele of fysieke reactie. De cliënt kijkt naar deze “brainspot” terwijl het lichaam en zenuwstelsel de opgeslagen spanning ontladen. Tijdens de sessie wordt gebruik gemaakt van bilaterale muziek, te beluisteren via een koptelefoon.
Verschil in beleving
- EMDR is actiever en gestructureerd. De therapeut leidt de cliënt door protocollen en stelt gerichte vragen.
- Brainspotting is rustiger en lichaamsgericht. De cliënt mag in stilte ervaren wat er opkomt, zonder veel verbale tussenkomst. Dit maakt het geschikt voor mensen die moeite hebben met praten over hun trauma.
Welke therapie kies je?
Dat hangt af van jouw voorkeur en situatie:
- Heb je baat bij structuur en duidelijke stappen? Dan zal EMDR vermoedelijk beter bij jou passen.
- Zoek je een zachte, lichaamsgerichte aanpak waarbij je niet alles hoeft te verwoorden? Dan is Brainspotting een goede keuze.
Beide methoden hebben hun kracht. EMDR is bewezen effectief en gestructureerd, Brainspotting is intuïtief en diepgaand. Het belangrijkste is dat je werkt met een therapeut die voor jou goed voelt en bij wie je jezelf kunt zijn.
Een ervaringsverhaal over hoe beide therapieën op hun eigen manier heling brengen
Een cliënt deelt haar ervaring met EMDR en Brainspotting
"Soms voelt het alsof
je alles al geprobeerd hebt". Zo verwoordde een cliënt haar zoektocht naar rust
en herstel. Jarenlang kampte ze met paniekaanvallen, vermijdingsgedrag en een
onverklaarbaar gevoel van onrust. In overleg met haar therapeut startte ze met
EMDR, een methode die ze vaag kende maar nog nooit had ervaren.
Haar ervaring met EMDR
De eerste sessies waren intens. Ze werd gevraagd terug te denken aan een beladen jeugdherinnering, terwijl haar ogen de handbewegingen van de therapeut volgden. Er kwamen beelden, emoties en lichamelijke reacties naar boven. Het voelde alsof haar brein actief bezig was met opruimen. Na enkele sessies merkte ze dat de herinnering minder scherp werd en de emotionele lading afnam.
Toch bleef er iets
hangen. Een soort spanning in haar lichaam die ze moeilijk kon plaatsen. Alsof
haar hoofd begreep wat er was gebeurd maar haar lijf nog niet helemaal mee was.
De overstap naar Brainspotting
Op aanraden van haar therapeut probeerde ze Brainspotting. “Je hoeft niet te praten,” had hij gezegd. “Je hoeft alleen maar te voelen.” Hoewel dat vreemd klonk, was ze nieuwsgierig.
Samen vonden ze een ‘spot’ in haar gezichtsveld die lichamelijke reacties opriep, zoals een krop in haar keel en spanning in haar borst. Ze bleef haar blik op die plek richten, in stilte. Er werden geen vragen gesteld en er moest geen uitleg gegeven worden. Het enige wat er gevraagd werd, was aandacht te geven aan datgene wat er zich aandient.
Langzaam begon haar lichaam te reageren. Verdriet kwam op, zonder duidelijke aanleiding. Er vloeiden tranen maar er was geen drama of paniek. Het voelde aan alsof er alleen ontlading was. Ze beschreef het als een helingsproces dat zich van binnenuit voltrok, zonder woorden.
Verschillen tussen EMDR en Brainspotting
|
Kenmerk |
EMDR |
Brainspotting |
|
Aanpak |
Gestructureerd en protocolgericht |
Stil, lichaamsgericht en intuïtief |
|
Bilaterale stimulatie |
Via oogbewegingen, tikgeluiden of aanrakingen |
d.m.v. bilaterale muziek via koptelefoon |
|
Rol van de therapeut |
Actief begeleidend |
Aanwezig en ondersteunend, maar niet sturend |
|
Verwerking |
Gericht op herinneringen en emotionele lading |
Gericht op lichamelijke sensaties en diepere lagen van spanning |
|
Cliëntervaring |
Cognitief en verbaal: reflectie en herbeleving |
Somatisch en non-verbaal: voelen en loslaten zonder woorden |
|
Geschikt voor |
Mensen die baat hebben bij structuur en analyse |
Mensen die willen vertragen, voelen en het lichaam laten spreken |
Beide methoden verschillen
in vorm, maar kunnen elkaar prachtig aanvullen in het therapeutisch proces.
Tot slot
Traumaverwerking is geen rechtlijnig proces. Wat voor de één werkt, voelt voor de ander misschien te intens of juist te oppervlakkig. Daarom is het waardevol dat er verschillende benaderingen bestaan, zoals EMDR en Brainspotting, die elk op hun eigen manier het brein en lichaam helpen helen.
Benieuwd of Brainspotting iets voor jou is? Neem gerust contact op of lees verder op onze website.